JAKIE BUTY TREKKINGOWE WYBRAĆ NA LATO?
Skoro czytasz ten artykuł, to zakładamy, że wiesz, że odpowiednie buty do chodzenia po górach to podstawa bezpiecznej i komfortowej wędrówki. Czy to z kolei oznacza, że potrzebujesz ciężkich “buciorów” za kostkę?
Niekoniecznie…
Czym kierować się, wybierając buty w góry?
Już na samym wstępie wyjaśnijmy jedną, podstawową rzecz: buty do wszystkiego nie istnieją. Gdyby tak było, oferta obuwia trekkingowego byłaby dużo węższa. A nie jest :)
Jaki płynie z tego wniosek? Szukając właściwych butów w góry, miej na uwadze przede wszystkim to, gdzie i w jakich warunkach będziesz ich używał. Liczy się zatem ich przeznaczenie.
Czy to oznacza, że trudno znaleźć całkiem uniwersalne buty do górskich wędrówek? Skąd!
Wystarczy, że szukając właściwego obuwia dla siebie, zwrócisz uwagę na kilka kwestii. Pierwszą z nich są:
Skarpety!
Dlaczego warto zaopatrzyć się w porządne skarpety trekkingowe zanim w ogóle zaczniesz szukać butów? Ponieważ to w nich najlepiej przymierzać obuwie, aby dobrać idealny rozmiar. Ewentualnie do przymiarek możesz założyć dwie pary zwykłych skarpet.
Buty wysokie czy niskie?
Oto jest pytanie! Swój wybór w tej kwestii powinieneś uzależnić od kilku okoliczności.
Zacznijmy od butów wysokich. Obuwie za kostkę będzie dla Ciebie dobrym (i bezpiecznym wyborem), jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z górskimi wycieczkami. To samo, jeśli nie jesteś osobą przesadnie wysportowaną, a tym samym Twoja kostka nie posiada zbyt dobrej naturalnej stabilizacji.
Wysokie trekkingi znakomicie usztywniają i stabilizują stawy skokowe, sprawiając, że ryzyko skręcenia kostki spada niemal do zera. Takie buty wybaczają o wiele więcej błędów na szlaku niż trekkingi niskie.
Buty górskie za kostkę lepiej chronią także przed wilgocią, błotem, śniegiem czy ostrymi kamieniami, które często zalegają na podejściach.
Wszystko to sprawia, że obuwie wysokie jest najlepszym wyborem dla osób, które planują zakup butów głównie pod kątem wycieczek po wymagających oraz długich szlakach.
Z kolei jeśli chcesz używać swoich butów raczej w łatwym terenie, np. w Beskidach, Bieszczadach albo w tatrzańskich dolinach, wtedy powinny wystarczyć Ci niskie buty trekkingowe.
Kiedy jeszcze trekkingi przed kostkę mogą być prawdziwym strzałem w dziesiątkę?
W największym uproszczeniu niskie buty górskie to kusząca propozycja dla nieco bardziej zaawansowanych osób, które mają już “jakieś” obycie z górami lub są wystarczająco sprawne.
Jeśli zatem masz za sobą ileś górskich wycieczek, czujesz się pewnie nawet na trudniejszych szlakach, a jednocześnie masz dość ciężkich “trepów” za kostkę, spróbuj trekkingów w wersji niskiej.
Warto też wspomnieć, że buty niskie nie są zupełnie pozbawione ochrony kostki. Po pierwsze, wiele modeli butów przed kostkę, dostępnych na rynku, jest świetnie dopasowanych i często trzyma piętę lepiej niż niejeden but wysoki. Po drugie, niektóre niskie trekkingi (np. CMP Rigel Low) posiadają elementy usztywniające kostkę, wykonane z Kevlaru (sztywnych włókien aramidowych, odpornych na rozciąganie).
Największą zaletą butów trekkingowych przed kostkę jest oczywiście ich lekkość. Chcesz zatem poruszać się szybciej? Pomyśl poważnie o butach niskich.
Niskie trekkingi mogą też być dobrą i często tańszą alternatywą dla tzw. butów podejściowych, których używają wspinacze, wędrując w nich pod górskie ściany lub przechodząc w nich łatwiejsze fragmenty dróg wspinaczkowych (które nie wymagają użycia specjalistycznych butów do wspinaczki).
Ochrona przed urazami
Jak już wspomnieliśmy, buty z wysoką cholewką nie tylko doskonale usztywniają kostkę, ale również lepiej chronią stopę przed urazami mechanicznymi.
Im trudniejszy jest więc teren, w którym planujesz górski trekking, tym bardziej poważnie powinieneś rozważyć zakup butów za kostkę.
Materiał i woodoodporność
W przypadku górskich wędrówek w wiosennej lub letniej aurze, kwestia wyboru butów pod kątem użytych materiałów jest dość prosta.
W ciepłych miesiącach najważniejszą kwestią dla Ciebie jest to, aby Twoje stopy oddychały. No chyba, że chcesz je dosłownie ugotować i nabawić się przy tym odcisków.
Upraszczając temat, na rynku są dostępne buty wykonane ze skóry (zamsz, nubuk, skóry ekologiczne, itd.) lub obuwie z materiałów syntetycznych, np. z siatki mesh.
Jak pewnie się domyślasz, buty skórzane nieco gorzej odprowadzają ciepło, za to znacznie lepiej chronią przed wodą.
Z drugiej strony, obuwie syntetyczne schnie szybciej od skórzanego, dlatego nawet jeśli zamoczysz buty na szlaku, wyschną one w mig na Twoich stopach.
Co zatem wybrać?
Jeśli mocno pocisz się przy wysiłku fizycznym, staraj się szukać raczej obuwia z materiałową cholewką, najlepiej z siatki mesh. Co ważne, najczęściej są to modele niskie (przed kostkę).
Jeśli więc koniecznie chcesz kupić wysokie trekkingi za kostkę, upewnij się, że masz jak najlepsze skarpety trekkingowe o świetnej oddychalności.
W przypadku gdy wysoka potliwość Cię nie dotyczy, śmiało możesz wybierać również spośród butów skórzanych.
Buty z membraną czy bez
Czytając co niektóre wpisy na grupach i forach o tematyce górskiej, można odnieść wrażenie, że wyjście na szlak w innym obuwiu niż wysokie trekkingi, obowiązkowo z membraną Goretex, to niemal pewna śmierć. Bzdura…
Czym jest tak zwana membrana? To wyjątkowo sprytnie zaprojektowana powłoka, wyposażona w miliony miniaturowych otworów. Ich średnica jest na tyle wąska, że uniemożliwia przedostawanie się wody do buta, a jednocześnie na tyle szeroka, że pozwala przedostawać się parze (potowi), która powstaje w trakcie intensywnego wysiłku na szlaku.
Kiedy warto rozważyć buty z membraną? Cóż, na pewno wtedy, gdy w pierwszej kolejności zależy Ci na komforcie i chcesz przejść cały szlak suchą nogą, nawet kosztem oddychalności.
Musisz bowiem mieć świadomość, że nawet najlepsza membrana to po prostu kolejna warstwa buta, która obniża jego oddychalność.
Doskonałym kompromisem na letnie i wiosenne wyprawy mogą być buty wyposażone w membranę, jednak wykonane z siatki mesh, a nie ze skóry.
Przykładem tego typu obuwia jest np. seria CMP Rigel Low.
Jakie cechy powinna mieć dobra podeszwa
Nawet niskie buty trekkingowe muszą posiadać doskonale zaprojektowaną podeszwę. Koniec, kropka.
Podeszwa w dobrych butach górskich spełnia tak naprawdę kilka zadań.
Pierwszym z nich jest oczywiście zapewnienie odpowiedniej przyczepności. Modele przeznaczone do letnich wędrówek po łatwych szlakach nie muszą posiadać bieżnika o wyjątkowo agresywnym kształcie. Co innego buty zimowe.
To samo tyczy się materiału użytego do produkcji podeszwy. O ile buty górskie z podeszwą z gumy Vibram są jak najbardziej wskazane na jesienne oraz zimowe wyprawy, o tyle modele przeznaczone na letnie wycieczki mogą być wykonane z innego rodzaju gumy.
Po drugie, podeszwa w butach górskich powinna dobrze stabilizować i podpierać piętę. Jednym z patentów, jakie stosują producenci obuwia trekkingowego jest chociażby wzmocnienie z tworzywa TPU.
Po trzecie, podeszwa powinna zapewniać jak najlepszą amortyzację i jest to jedna z cech, po której od razu odróżnisz porządne buty górskie od tych słabych.
Dlaczego to takie ważne? Górskie wycieczki często oznaczają strome, długotrwałe albo intensywne zejścia (kiedy robisz wycof przed burzą), które potrafią srogo dać popalić Twoim kolanom.
W efekcie następnego dnia Twoje nogi mogą być w kiepskim stanie, być może nawet na tyle złym, aby wykluczyć Cię z dalszej wędrówki.
Szukaj zatem butów wyposażonych w rozwiązania amortyzujące wstrząsy, np. w piankę EVA oraz wkładkę Ortolite.
Wnioski w pigułce
- Zacznij od wyboru dobrych skarpet trekkingowych. To naprawdę połowa sukcesu :)
- Nie ma butów do wszystkiego.
- Wybieraj buty w zależności od terenu, w którym będziesz się poruszać.
- Jeśli masz wątpliwości (np. co do swoich umiejętności), wybierz buty wysokie.
- Skórzane trekkingi na letnie wyprawy to kiepski pomysł.
- Jeśli buty z membraną na lato, to tylko z cholewką z oddychającego materiału, np. mesh.
- Szukaj butów z dobrą amortyzacją. Twoje kolana Ci za to podziękują…
